राजेन्द्र प्रसाद पाठक
देशमा रहेको बिद्यमान एकतन्त्रीय शासन पद्धती अथवा पाारिवारीक , जहाँनियाँ शासन ब्याबस्थाको अन्त्यका खाातिर २००३ साल देखी पहिलो प्रजातान्त्रीक पार्टीका रुपमा नेपाली काँग्रेश पार्टीको बिधीवत् स्थापना भएको थियो । नेपाली काँग्रेशका संस्थापक नेता स्व. वि. पी. बाबुले निकट भविष्यमा नै देशमा प्रजातन्त्र स्थापना हुने र दलिय ब्याबस्थाको आबश्यकता पुर्तिका लागी अन्य दलको समेत खाँचो हुने र प्रजातान्त्रीक सरकारलाई खारीएको प्रतिपक्षको समेत टड््रकारो आवश्यकता पर्ने भएकै कारण आफु संगै कार्यालय सचिवका रुपमा कार्यरत् स्व. पुष्पलाल श्रेष्ठ र निकटतम् पारीवारीक नातेदार मनमोहन अधिकारीलाई फरक दर्शनमा आधारीत अर्को पार्टी खोल्नका लागी अप्रत्यक्ष रुपमा प्रेरीत गरेका थिए । त्यसैको फलस्वरुप २००६ सालमा नेपाल कम्यूनिष्ट पार्टीको बिधीवत् स्थापना भयो ।
२००७ सालमा प्रजातन्त्र स्थापना भयो । त्यसकै फलस्वरुप ढिलै भए पनि २०१५ सालमा देशमा पहिलो आम चुनाव सम्पन्न समेत सम्पन्न भयो । दुई तिहाई सिटमा काँगे्रशले विजय हाँसिल गरेको थियो । बाँकी सिटमा अन्य दल र कम्यूनिष्टहरुले विजय हाँसिल गरेकै कारण प्रतिपक्ष सहितको प्रजातन्त्र भन्न सुहाउने भएको थियो । पूर्ण प्रजातन्त्रका लागी प्रतिपक्षको भुमिका सशक्त , सकारात्मक र श्रृजनशिल हुनु पर्दछ भन्ने मान्यता राख्नु हुन्थ्यो वि.पी. बाबु । त्यसैले उहाँको मानसपटलमा संधै प्रतिपक्ष सद्भावका पात्र थिए । सत्ता र शक्ति संधै अन्धो हुने भएकै कारण शक्तीको उन्मादले देश , जनता र प्रजातन्त्र खतरा मुक्त हुनुपर्ने धारणा उनको थियो । शिशु प्रजातन्त्रले बौरीने मौकै पाएन । तत्काल यसमाथी धावा बोल्ने काम राजाबाट भयो । लामो धैर्यता र कृयाशिलता पछि २०४६ सालमा पुनः प्रजातन्त्रको पुर्नस्थापना भयो । त्यती बेला सम्म दलको खाँचो त भएन बि.पी.ले कल्पना गरे जस्तो प्रतिपक्षको भने हाल सम्म नै अभाव खड्की रहेको छ । किन की जति सत्ता पक्ष देश , जनता र प्रजातन्त्र प्रति ईमान्दार हुनु पर्ने हो त्यो भन्दा बढी प्रतिपक्षको हुँकार र खबरदारीका कारण सतमार्गबाट सत्ताधारीलाई बिचलित् हुन नदिनु सच्चा प्रतिपक्षको अद्वितीय भुमिका हुनु पर्दथ्यो । तर देश , जनता र प्रजातन्त्रकोनै दुर्भाग्य भनौं या नेतृत्वको चरम् अकर्मण्यता आज सम्म नै न त सत्तामा रहनेले संयमितता कायम गर्दै देश , जनता र प्रजातन्त्र प्रति पूर्ण बफादार भएर आफ्नो भुमिका निर्वाह गर्न सक्यो न त प्रतिपक्षले आफ्नो धर्म निर्वाह गरेको पाईएको छ ।
आज गणतन्त्रात्मक लोकतन्त्र सम्म आई पुग्दा समेत देश , जनता र लोकतन्त्र अझै धरासाही बन्दै जानुमा उल्लेखित् सबैको नकारात्मक योगदान रहेको महसुश गर्न सकिन्छ । हाम्रा नेताहरु हरेक विकृतीहरुमा छिमेकी र मित्र राष्ट्रहरुलाई दोष थोपर्न पछि पर्दैनन् । तर कुनै पनि अनियमित , अवैधानिक आम्दानी बटुल्न । गैर कानुनी र अब्याबहारीक गतिबिधीहरुबाट प्रत्यक्ष , परोक्ष लाभ प्राप्त गर्ने अवसरहरुबाट आफुलाई कहिल्यै बञ्चित राख्न सक्दैनन् । २०४६ देखी हाल सम्मकै गतिबिधीलाई मध्यनजर गर्दा कसरी सत्तामा पुग्ने र कसरी आफ्ना आफन्तहरुलाई विरासत् दिलाउन सकिन्छ भन्ने शिवाय सोच कुनै पनि दल र नेताहरुमा आई दिएको भए देश र जनताले यस्तो गति भाग्नु पर्ने थिएन । हरेक ब्यत्तिगत फाईदाका लागी सत्तापक्ष हुन् वा प्रतिपक्ष हुन् दुवै थरी एक जुट भएको पाईएको छ ।
जस्तो सांसदको भत्ता सुविधा बढाउने देखी गैर कानुनी म्याद थप्ने सम्मका कामहरु सौहार्दपूर्ण ढंङ्गले सम्पन्न भएका छन् । तर देश र जनताका खातिर गरीनु पर्ने कार्यहरुका लागी भने बषौं सम्म वहस पैरवी हुने र त्यसको अन्त्य हुन हम्मे हम्मे पर्ने गरेको दृष्टान्तले समेत सहज रुपमा झल्काएको छ । सत्ताधारीले गर्न सक्ने बिभिन्न कमिकमजोरी हरुलाई खबरदारी गर्नकै लागी प्रतिपक्षको कल्पना गरिएको हो तर सत्ताधारी संगै मिलेर फाईदा मुखी र भागवण्डाको राजनितीमा निर्लिप्त नाम मात्रको अलग पार्टीलाई कसरी प्रतिपक्ष स्विकार गर्न सक्लान यो देशका जनताहरुले ? अब कति दिन सम्म धैर्य गर्लान् त देश र देशवासीहरुले ? यि सबै प्रश्न खाली प्रश्नकै लागी कति दिन सम्म तेर्सिई रहलान् त ? के संधै लोकतन्त्र सवल र सक्षम प्रतिपक्ष विहीन बनी रहन सक्ला ? आदी अनगिन्ती प्रश्नहरु प्रवुद्ध जनताका मन मस्तिष्कमा सल्वलाई रहेका छन् । अस्तु । लेखक ः आर्यावर्त ( भारतवर्ष ) यूवा समाजका अध्यक्ष हुन् ।