जिल्ला-विशेष

बझाङको नगरमा नै काकाकूल अवस्था

By Bala Adhikari

June 13, 2017

बझाङ, ३० जेठ । बझाङको जयपृथ्वी नगरपालिकाभित्रकै गाउँमा पाँच लिटर पिउने पानी लिनका लागि तीन घन्टाको बाटो हिँडेर त्यहाँका सर्बसाधारण जनता गुजारा चलाउन बाध्य छन् ् । नगरपालिका भित्र पाउने सेवा सुविधा त परै जाओस पिउने पानीको समेत हाहाकार हुँदा बझाङ जिल्लाका जयपृथ्वी नगरपालिकाका बासिन्दा पर्नु मारमा परेका छन् ।

विसं २०७१ मा मानवतावादी राजा जयपृथ्वीबहादुर सिंहको नामबाट नामाकरण गरी घोषणा गरिएको जयपृथ्वी नगरपालिकाका ग्रामीण भेगमा रहेका स्थानीय बासिन्दाका लागि मात्र नभएर नगरभित्रकै हुनेखाने र अधिकृत तहका व्यक्तिका लागि स्थापना गरेकोजस्तो भान जयपृथ्वी नगरपालिकाका वासिन्दालाई पर्न थालेको छ । सो नगरपालिकाका एक स्थानीयका अनुसार त्यहाँका सर्वसाधारणहरुले सानो किराना पसलको कर पनि सदरमुकाममा रहेका ठूला पसलकै बराबरी कर भुक्तानी गर्ने गरेको बताउँछन् । जसको हात उसकै जगन्नाथ भने झै सो नगर पालिकामा आएको रकम सबै नगरपालिकाको आसपासमा रहेका गाउँमा र पहँुचवालाको गाउँमा मात्र विकासका योजना दिने गरेको स्थानीयको गुनासो छ ।

नगरपालिकाले विकट गाउँका स्थानीयलाई कर तिर्न मुस्किल बनाउँदै आएको छ तर सो नगरपालिकामा हुनुपर्ने विकासका पुर्वाधारहरु केही हुन नसक्दा स्थानीयहरु मारमा परेका छन् । स्थानीयका अनुसार नगरवासी भन्नलाई पनि लाजमर्दो अवस्था रहेको बताउँछन् । विसं २०५२ मा जिल्ला खानेपानी डिभिजन कार्यालयबाट लागु भएको बारिल खानेपानीको मुहान गाउँभन्दा ११ किलोमिटर टाढा भएकाले सो योजना पनि कागजमै सीमित भएपछि पानी धारामा पुग्न नसकेको स्थानीय कैले बोहरा बताउछन् ।

जयपृथ्वी नगरपालिका–८ बारिल र यसैगरी जनपा–११ सुइलमयाना गाउँमा भने नगरपालिकाको आभाससमेत गर्नसकेका छैनन् मानव जीवनमा दैनिक आवश्यक पर्ने स्वच्छ खानेपानी त परै जाओस् खोलाको दूषित पानी पिउन पनि तीन घन्टा पैदल हिँड्नुपर्ने बाध्यता स्थानीयहरुमा छ । करिब एक हजार २०० घरधुरी रहेका यी गाउँमा न शिक्षाको उचित व्यवस्था छ, नत स्वास्थ्य नत खानेपानीको, विकासका पूर्वाधारमध्ये अन्य के हुन्छ गाउँलेलाई थाहै छैन । केही कुरा थाहा भएपनि विकटका बासिन्दा भनेर जनताको कुराको सुनुवाई गर्न पनि पैसा लाग्लाजस्तो कार्यालयका कर्मचारीले गर्दै आएको जयपृथ्वी नगरपालिका–११ मयाना गाउँका स्थानीय बासिन्दा दुखेसो पोख्छन् ।

नगरपालिका भए बापत लिनुपर्ने कर भने विभिन्न तरिकाले ललाइफकाइ र धम्काई लिने गरिन्छ तर जनताले पाउने सेवा सुविधामा भने आफ्नो खल्तीबाट दिनुपर्ने जस्तो व्यवहार प्रम्रखहरुले गर्दै आएको स्थानीय बताउँछन् । विगत देखि वर्तमानसम्म आइपुग्दा सो स्थानका स्थानीयहरु पिछडिएका पिछडिएकै छन् उनीहरुको समस्याप्रति सरोकारवालाहरुको ध्यान पुग्न नसक्दा खेप्नु सास्ती खेपेका छन् । सो स्थानमा नत राजनीतिक दलका नेताहरु जनताको समस्यासँग जानकारक छनु, नत कार्यालयका कर्मचारी । नगरपालिकाको नाममा आउने अरबौंको रकम सर्वसाधरणले पत्तो नपाई सकिन्छ, विकासका सेवा कहिल्यै लिन त्यहाँका जनताले सक्दैनन् । स्थानीयका अनुसार उनीहरुले गरेका कुराको पनि सुनुवाइ हुँदैन । नगरपालिका विकासका लागि भनेर वार्षिक करोडाँै रकम आउँछ, तर विकासका पूर्वाधार हेर्ने हो भने नगरपालिकाजस्तो पनि देखिँदैन दयनीय अवस्था छ । ग्रामीण बस्तीमा न मोटरबाटो छ नत अन्य कुनै सेवासुविधा छन् ।

नगरपालिकामा आएको विकास बजेट जनमुखी नभएर व्यक्तिमुखी बन्दै गएको हुनाले नगरको विकास हुन नसकेको जिल्लाका बुद्धीजीवीको ठहर छ । यता जयपृथ्वी नगरपालिकाका कार्यकारी अधिकृत अम्मराज खत्रीका अनुसार यी गाउँ नजिकैका विकट गाउँ हुन् तर अब यी गाउँमै पुगेर विकासका योजना बनाउने बताउँछन् । अबको स्थानीय सरकारले पनि ग्रामीण भेगमा रहेका स्थानीय जनतालाई समान अधिकार दिनेछ । नगरपालिकाबाट त्यस ठाउँका स्थानीय बासिन्दालाई केही पनि विभेद नगरेको कार्यकारी अधिकृत खत्रीले भने दाबी गर्दै आएका छन् ।