कर्णाली प्रदेश कृषिमा अर्गानीक प्रदेश बनाइने
बद्री पन्त
जाजरकोट, पुस २६ । कर्णाली प्रदेशकी भुमी ब्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्री विमला केसीले कर्णाली प्रदेश कृषिमा अर्गानीक प्रदेश बन्ने बताएकी छिन् । कृषि क्षेत्रलाई अर्गानीक मोडेलको रुपमा परिणाम देखीने गरी काम गर्न लागेको बताएकी हुन् । बुधबार जाजरकोटको सदरमुकाम खलंगामा कृषि ज्ञान केन्द्र जाजरकोटद्वारा आयोजित सरोकारवाला निकायहरु विच अर्गानीक मोडेल कृषि कार्यक्रम तथा आ.व २०७५÷०७६ को स्वीकृत कार्यक्रमबारे जानकारी सम्बन्धी जिल्ला स्तरीय अन्र्तक्रिया गोष्ठी विषयक अन्र्तक्रिया कार्यक्रममा सरोकारवालासंग सो कुराको जानकारी गराइन् ।
विगतमा कृषि क्षेत्रमा लगानी धेरै भएको तर उपलब्धी नदेखिएको भन्दै अब प्रदेश सरकारले परिणाम नदेखिने परम्परालाई तोडेर लक्षित बर्गलाई फाईदा पुग्ने गरी कृषि योजना बनाएको मन्त्री केसीले बताइन् । विकास र समृद्धीका लागि नभई कमाउ धन्दाका लागि बजेट विनियोन गर्ने परम्पराको अन्त्य गरीएको समेत मन्त्रीको भनाइ छ । कर्णाली प्रदेश सरकारले कृषिलाई विकास समृद्धीको मुख्य आधार मानेको उनको भनाई छ । कृषिको विकासका लागि उत्पादनका आधारमा प्रोत्साहन अनुदान, किसान सरकार हातेमालो कार्यक्रम, ब्यवशायी कृषक पेन्सन, कृषि गुरुयोजना निर्माण, कृषि तथा पशु पकेट क्षेत्र लगाएत कार्यक्रमको शुरुवात गर्न लागेको मन्त्री केसीले बताएकी छिन् । केन्द्र, प्रदेश र स्थानीय तह विच उचीत तालमेल नगरी कृषि लगाएत विकास संभव नभएको मन्त्री केसीको भनाई थियो । जाजरकोटको कुशे गाउँपालिकालाई अर्गानीक क्षेत्र बनाउन मन्त्रालयले १ करोड बजेट विनियोजन गरिएको भन्दै वजेटको सहि सदुपयोग गर्न समेत पालिकालाई निर्देशन दिएकी छिन् । कुशेलाई अर्गानीक क्षेत्र बनाउन पहिले प्रचारप्रसार गर्नु पर्ने मन्त्री केसीले स्पष्ट पारेकी छिन् ।
कार्यक्रममा सहभागी स्थानीय तहका जनप्रतिनिधी लगाएत सरोकारवालाले बजेट, दक्ष जनशक्ति, प्रविधी, सिंचाई अभाव, परनिर्भरता लगाएत समस्याका कारण कृषि क्षेत्रको विकास हुन नसकेको बताउदै पशुपालन क्षेत्रमा लगानी गरी कम्पोष्ट मलको प्रयोग गर्नु गर्ने तथा रासायनीक मल र बिशादी प्रयोगमा रोक लगाउनु पर्ने बताएका थिए । यसैगरी कुशे गाउँपालिकाका अध्यक्ष हरिचन्द्र बस्नेतले कृषि क्षेत्रमा अर्गानीक पालिका बनाउन आफुले कुनै कसर बाँकी नछोड्ने बताएका छन् । कुशे अर्गानीक क्षेत्र हो, अर्गानीक क्षेत्रको रुपमा विकास हुन्छ अध्यक्ष बस्नेतले भने, कुशेमा स्थानीय रैथाने जातको मकै, गहुँ, कोदो, आलु, अदुवा, भट्टमास लगाएत बालीको परम्परागत खेती हुने गरेको र यसैलाई अर्गानीक क्षेत्रमा विकास गर्न आवश्यक छ।
नलगाड नगरपालिकाका नगर प्रमुख टेकबहादुर रावलले भारतबाट आउने आलुको आयात रोकी स्थानीय उत्पादनमा जोड दिनु पर्ने बताएका छन् । अर्गानीकको कुरा गर्ने तर साझविहना विशादी प्रयोग गरेका तरकारी तथा फलफुल खाइरहेको जानकारी गराए । उक्त कार्यक्रममा कृषि ज्ञान केन्द्र जाजरकोटका प्रमुख चित्रबहादुर रोकायले जिल्लाको वस्तु स्थितिको बारेमा अबगत गराएका थिए । भुमी ब्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालय सुर्खेतका बखत खड्काले अर्गानीक मोडेल कृषि कार्यक्रम कार्यान्वयन कार्यविधि २०७५ प्रस्तुत गर्दै नेपालमा १ सताब्दी पछि कृषिमा अर्गानीक मोडेल सन्चालन हुन लागेको प्रस्ट पारेका छन् । कर्णाली प्रदेशलाई अर्गानीक क्षेत्र घोषणा गर्नका लागि स्थानीय रैथाने बालीहरुको संरक्षण गर्दै अर्गानीक कृषिका आधारहरु खडा गर्ने, अर्गानीक कृषि प्रविधीको अनुशरण तथा विस्तारको लागि कृषकहरुलाई स्थान विशेष प्रविधिको अबलम्वन तथा सहजीकरण गर्न, विषदी रहित कृषि उत्पादन र उत्पादकत्व बृद्धी गर्न मन्त्रालयले अर्गानीक मोडेल कृषि कार्यक्रम कार्यान्वयन कार्यविधि २०७५ तयार गरेको खड्काले स्पष्ट पारे ।
जिल्ला समन्वय प्रमुख मनबहादुर रावलले जाजरकोट जिल्ला पशुपालन, फलफुल, तरकारी, अन्नबाली, जटीबुडी, मौरी मह लगाएत उत्पादनका लागि उर्बर भुमी भएको जानकारी गराए । बजेट, प्रविधी र जनशक्ति अभावमा जाजरकोटको २६ हजार हेक्टर खेतीयोग्य जमिन मध्ये १० हजार हेक्टर जमिन बाँझो रहेको तथा ७० प्रतिशत जमिन सिंचाई सुविधा नहुदा थप समस्या भएको प्रमुख रावलले बताएका छन् । अन्र्तक्रिया कार्यक्रममा मन्त्री केसी, प्रमुख जिल्ला अधिकारी ललितकुमार बस्नेत, जिल्ला समन्वय प्रमुख मनबहादुर रावल, नलगाड नगरपालिकाका नगर प्रमुख टेकबहादुर रावल, कुशे गाउँपालिकाका अध्यक्ष हरिचन्द्र बस्नेत, शिबालय गाउँपालिकाका अध्यक्ष नरेन्द्रकुमार शाही, कृषि ज्ञान केन्द्र जाजरकोटका प्रमुख चित्रबहादुर रोकाय, नागरीक अगुवा केशबजंग शाह, नेपाल पत्रकार महासंघ जाजरकोटका सभापती भीमबहादुर सिंह, अन्य पत्रकार, स्थानीय कृषक लगाएतको सहभागिता रहेको थियो । ३ बर्ष अघि १७ वटा बस्तुलाई आधार मानेर जाजरकोटलाई पकेट क्षेत्र घोषणा गरिएको थियो ।
