– राजेन्द्र प्रसाद पाठक
काजी भिम मल्लकी सतीको श्राप परेको छ योे देश र जनतालाई । यो त इतिहाँसको कुरा भै सक्यो । श्राप पनि कति पुस्ता सम्मलाई पर्ने हो ? त्यो त कि दिनेले जान्दछ कि त उनै ईश्वर नै जानुन् । यि सबै दोष पन्छाउने मेलो मेसो मात्रै हुन् । जे सुकै भएता पनि यत्तीका बर्ष सम्म देश र जनतामा भएको सुधारमा देखिएको कमी कमजोरी । जुन सुकै शासन ब्यावस्थामा पनि शासकहरुमा बदलावको भाव श्रृजना नहुनु । शासन ब्याबस्थाको परिवर्तनले समेत शासकिय मनोवृतिमा परिवर्तन आउन नसक्नु । कुनै पनि पेशामा सेवाको भावको अन्त्य हुनु । मानविय संवेदना नितान्त अन्त्य नै भएर जानु । अती भौतिकवादी सोच चरम् उत्कर्षमा पुग्नु आदी कारणले गर्दा अब मानविय र ब्यावस्थापकिय परिवर्तनले मात्र चेतनाको स्तर बृद्वी नहुने ठहर भएर नै बिभिन्न खाले ठूला दैविक प्रकोपको सामना गर्नु परेको हो की भन्ने आभाष हुन थालेको छ ।
प्रकृतिको दोहन गरेर ब्यापार गर्नेहरु रातारात मालामाल भएका छन् तर तिनै पकृतीको संरक्षण्न गर्ने र त्यसैको भरोषामा बाँच्न चाहनेहरुले चाहीँ प्रकोपबाट मृत्यु वरण गर्नु परि रहेको छ । यसरी रक्षकको विनास हुने र भक्षकको विकाश हुने प्रकृयाले कति दिन सम्म स्थाईत्व लिइ रहला ? यि त भए प्रकृतिको ब्यावहार अब कृतिम् दुनियाँमा समेत यस्तै भै रहेको छ । नेपालको राजनैतिक वृत्तमा समेत यस्ता ब्यावहारहरु बर्षौ भै सक्यो दाहोरी रहेका छन् । जुन कुनै ब्यावस्थाका पक्षधरहरु पनि सुधारको बाटो तर्फ आउन नचाहनु उही पुरानै शासकीय चरित्र र ढाँचा ढर्रामा रमाउनाले बृद्व , तरुण , यूवा पुस्ता सबै आजित भै सके । अझै उनिहरुको सोचमा परिवर्तन आउन सकि रहेको छैन ।
बि.सं.२००७ साल देखीको अहिले सम्म पूर्ण परिवर्तनका लागी जमर्को गरीरहेको नेपालमा जनता उपल्लो स्तरको बदलाव चाहन्छन् तर नेतृत्वले सदा सर्वदा जनताको आँखामा छारो हाल्ने र परिवर्तनका नाममा आफु शासक बन्ने शिवाय अरु केही गर्न सकि रहेको छैन । दल वा पार्टीहरु घोषणापत्र बनाउने बेलैमा अत्यन्त गम्भीर हुन्छन् । बनी सकेपछि त्यसलाई हुबहु पछ्याउन बाध्य हुन्छन् यो विकशित मुलुकको दलिय अवधारणा हो । तर हाम्रो देशमा कपाल कल्पीत योजना , शब्द , आषा देखाउने भ्रमपूर्ण परिकल्पना सहितको दस्तावेज तय गर्ने र मनी र मसल्सबाट भोट बटुल्ने काम बाहेक अन्य उनिहरुको मानसपटल भित्र आउनै सकि रहेको छैन । यसरी कति समय सम्म झुठको खेती चली रहला ?
ब्यावस्था परिवर्तनका नाममा भएका हिँसात्मक गतिबिधी देखी सामाजीक , आर्थिक परिवर्तन आदीका हँङ्गामा मच्चाउने क्रममा भएका विभिन्न खाले गतिविधीमा अत्यन्त साधारण भन्दा साधारण जनताले नै सास्ती भोग्नु परिरहेको देख्दा र स्वयं भोग्नु पर्दा अब त लाग्छ हामीले यस्ता ब्यावहार हर्कत भएका पाखण्डीहरुलाई नै किन बाध्य भएर सहयोग गर्ने र भोट हाल्नु परि रहेको छ ? भन्ने मनोभाव पैदा हुन थाली सकेको छ । अब त कथित क्रान्ती र परिवर्तनका नाममा यि यस्ता पुराना वैलाएका अनुहारहरुको प्रयोग नगर्ने र युनिक खालको रक्तपात रहितको स्थाई परिवर्तनको अझै खाँचो परिरहेको छ नेपाललाई । यसको नेतृत्व अबका दिनमा युवा बर्गले एकट्ठा भएर कुनै पनि दलिय , दर्शनको सहभागिता विनै एक मात्र देश र जनतालाई साक्षी राखेर नितान्त मुलुक निर्माण गर्ने शर्तमा गरिनु पर्दछ । मौलिक रक्तपात विहीन क्रान्तीका नाममा यसको सम्पन्नताको आव्हान नितान्त युवा वर्गले मात्र गर्न सक्दछ । यस्ता लक्षित समुहहरुले कुनै पनि ईन्टरेष्ट गु्रपबाट कुनै पनि किसीमको आर्थिक तथा भौतिक सहयोगको अपेक्षा समेत राख्नु हूँदैन । यदि यस्ता किसीमका ब्याबहारहरु दोहोरीएको खण्डमा फेरी पनि गन्तब्य सम्मको यात्रामा अवरोध पैदा हुन सक्दछ ।
आज सम्म त्याग भन्ने चिज जनताले मात्रै गरिरहनु परेको छ । त्याग गरे पाश्चातको प्राप्ती चाहीँ नेतृत्वले मात्र उपभोग गरी रहेको छ ।
३० बर्षे पञ्चायती ब्याबस्थालाई हामी कालरात्री भन्दछौ. । अब त प्रजातन्त्र पुर्नस्थापना भएको पनि ३० बर्ष नै भै सक्यो अब जनताले ठोस उपलब्धी खोजे भने के उत्तर हुन सक्ला ? दु्रत विकाशको युगमा आएर पनि हामीले ठोस उपलब्धी जनतालाई दिन सकिरहेका छैनौं । के त्यागका नाममा जनता मात्रै तयार हुनु पर्ने हो ? नेताका परिवार , आफन्त र सन्तानहरुले लोकतान्त्रीक ब्याबस्थामा स्वतह भाग पाउनु पर्ने । बाँकीले त्याग मात्रै गरी रहनु पर्ने यो कस्तो लाकतन्त्र हो ? के हामीले जहानियाँतन्त्र पहिले नै फ्याँकी सकेका होइनौं ? कि त्यसको अवशेष अझै बाँकी छ ? युद्व र क्रान्तीका बेला आ–आफ्ना छोरा छोरीलाई विदेशमा पढ्न पठाउने , आन्दोलनमा जनताका छोरा छोरीलाई होमेर प्राप्त उपलब्धीको चैन भने उनिहरुले गर्नु पर्ने ? देश र जनताको मुहार विदेशीलाई देखाएर प्राप्त सहयोग रकम समेतको हिनामिना गर्न पछि नपर्नेहरुले अब देश बनाउने होईन लुट्न मात्र जान्दछन् ।
जनताको रगत पसिनाको हाली खेलेर प्राप्त उपलब्धीलाई ससुरलीको दाईजो ठान्नेहरु माथी धावा बोल्ने दिन अब टाढा छैन । पिडीत बिग्रीइ रहने र पिडक सप्रीइ रहने प्रथाको अन्त्य हुनु नितान्त जरुरी छ । अब युवा चुप लागेर बस्दैनन् । क्रान्ती नजीक आई सकेको छ । तराई बाढी र पहाड पहिरोले सिध्याई सकेको छ यस्तो अवस्थामा पनि सरकार र नेतृत्वको अकर्मण्यता कायमै छ उनिहरु चिर निन्द्रामा पर्न गैराखेका छन् । अब उनीहरुको होस् खुल्ने वाला छैन । यस्ता निकृष्टहरुबाट आष गर्नु नै बेकार ठहर भैसक्यो । चाहे भुकम्पले पिडीत् जनता हुन् या त बाढी र पहिरोबाट अब सबै जाग्नु शिवाय अरु उपाय प्राय शुन्य भैसकेको छ । अस्तु ।
लेखक : आर्यावर्त ( भारतवर्ष) युवा समाजका अध्यक्ष हुन्
