– राजेन्द्र प्रसाद पाठक
आदरणिय सरकार प्रमुख तथा समस्त सरकार सञ्चालक टिमलाई संम्पूर्ण देशवासीको तर्फबाट सादर अनुरोध । सर्वप्रथम नेपाल र नेपालीहरु राजनैतिक संक्रमणकालका नाममा धेरै नै लामो काल खण्ड गुजारी रहन बाध्य भएका छन् । झण्डै सत्तरी बर्ष लामो यस काल खण्डमा लगभग तिन पुस्ता लामो योगदान रहेको सत्य हो । यस समयाबधी भित्र पाँच पटक त ब्यावस्था नै परिवर्तन भै सकेको सर्वविदितै छ । जहाँनियातन्त्र हुदै प्रजातन्त्र , सकृय राजतन्त्र , पुर्नस्थापित प्रजातन्त्र , पुनः सक्रिय राजतन्त्र ,त्यसपछि लोकतान्त्रीक गणतन्त्र सम्म देश आई पुगेको छ । बाउन्न ठक्कर त्रिपन्न घुस्सा खान बाध्य भएको देश र जनताले चाहेको परीवर्तन भनेको सिर्फ दुई शब्दमा ब्यक्त गर्न संम्भव छ त्यो हो शान्ती र संमृद्धी मात्रै । हुनत वाक स्तन्त्रता र मानव अधिकार सम्पन्न ब्यावस्थाको मात्र वकालत गरेर राजनैतिक परिवर्तन सम्पन्न हुन्छ भन्नेहरुको पनि कमी छैन यहाँ । तर वाक स्तन्त्रता र मानव अधिकारका नाममा धेरै बिकृतीहरु भित्रीएका छन् यस देशमा ।
कानुनी राज्यको परिकल्पनालाई कमजोर बनाउने र अनुशासनको दायरालाई नाघ्ने कामलाई यि दुई शब्द साधन बनि रहेका छन् । वास्तबमा कोही पनि मानव अधिकार र वाक स्वतन्त्रताको विरोधमा छैनन होला । पक्तिकार स्वयं पनि यसको बिरोधी होईन । हरेक बिषयबस्तुका आ आफ्नै सिमा हुन्छन् । आफ्नो अधिकारका नाममा अरुको अधिकार हनन गर्नु मानवको कर्तब्य होईन । अधिकार संङ्ग सँगै कर्तब्यको पालना गर्न सक्नु थप चुनौतीपूर्ण भएर नै होला अधिकांश परिवर्तनकारी माग प्रस्तुत गर्नेहरुको फेहरिस्तामा अधिकारको मात्रै ओईरो लाएको देख्न र सुन्न पाईन्छ । अब यिनै शब्द शरुवातीलाई बिषय प्रसंङ्गतिर बदन्ने अनुमती चाहन्छु ।
दैनिक झण्डै पच्चिस सय जती युवाशक्ति बैधानिक तवरबाट बाहिरी रहेका छन् । अबैधानिक र अन्य कारणबाट देश पलायन हुनेको संख्या त्यति नै होला भन्ने अनुमान गरिन्छ । गर्न सक्नेहरुले देश छोडी रहेका छन् त्यो उनिहरुको मात्र कमजोरी होईन । राज्यले उचित अवसर दिन सक्ने भैदिएको भए त्यसो हुने थिएन । त्यसैले देश उत्पादन मुखी नभएर रेमिट्यान्स मुखी भएको छ । बिदेशमा गएर ज्याला गर्ने र स्वदेशमा रहनेले किनेर खाने परम्पराको विकाश बढ्दो छ ।
संसारमा जति पनि संमृद्धशाली देशहरु छन् उनिहरु उत्पादन बृद्धी कै कारण मात्र धनी भएका छन् । त्यसैले विदेश जानेको त के कुरा स्वदेश मै रहेर रोजगारी गर्ने र कर्मचारीतन्त्रमा समेत अत्यन्तै निश्कृयता देखिन्छ । उनिहरु कामका लागी कार्यालय जाँदैनन् मात्र समय गुजारा गर्न र तलव पकाउनकै लागी मात्र गएको जस्तो सेवाग्राहीले महसुस गरेका छन् । कुनै सानो तिनो काम जनताका लागी गरी दिनु प–यो भने पनि अतिरीक्त रकमको आस गर्नु उनिहरुका लागी कुनै नौलो बिषय होईन । त्यसैले हर क्षेत्रमा भ्रष्ट्राचार ब्याप्त छ । नितीगत भ्रष्ट्राचार गर्नका लागी निती निर्माताहरु सकृय छन् । यसबाट अरवौं खरवौं रकम ब्यक्तिगत आर्जन गरेर बिदेश लैजानेहरुको कुनै कमी छैन । अब त आमाले छोरालाई तरकारी किन्न पठाउँदा समेत कती कमिशन आउँछ भनेर सौदाबाजी गर्ने सम्मको परिस्थिती निर्माण भै सकेको छ । त्यसैले यहाँहरुको कार्यकालमा पर्याप्त कानुनहरु बनुन बनेका कानुनहरु पूर्ण रुपमा कार्यान्वयन होउन बिधीको शासन पद्धती लागु होस् ।
वास्तबमा राजनिती विशुद्ध समाज र देश सेवा बन्न सकोश । सर्वप्रथम भ्रष्ट्राचार उन्मुलनका लागी अख्तियार अनुसन्धान आयोग होईन निवारण आयोग बन्न सकोस् । एउटाले बडो मेहनत गरेर निर्णयमा पु–याउँछ त्यसैलाई अर्का संस्थाले उल्ट्याई दिने काम भै राखेका कारण संवैधानिक संस्थाका निर्णयहरुमा पक्षघात भएको छ । अब त घुष लिनेलाई मात्र होईन केश हेरेर घुष दिने माथी पनि कानुनी कारवाही हुनु प–यो । देशको सबै जसो उद्योग ब्यावशायहरुमा ट्रेड युनियनहरु हाबी भएर उनिहरुले आफु अनुकुल मात्र कार्य गरेका कारण सबै उद्योगहरु धराशायी भै सकेका छन् । कर्मचारीको सरुवा बढुवामा समेत उनिहरु नै हाबी भएका कारण राष्ट्रसेवकहरु समेत पूणृकालिन राजनीती तर्फ उन्मुख भएका छन् । यति मात्र होईन शिक्षकहरु समेतले आ आफ्ना पार्टी बिशेषका कृयाकलाप गर्न उद्यत भएका छन् । प्राय जसो सरकारी र सामुदायीक कलेज र स्कुलहरु पूर्ण रुपमा धरासायी भै सके । साधारण जनताका सन्तानहरुले प्राईभेट शैक्षिक संस्थाहरुमा पढाउन नसक्ने भएकै कारण जेन तेन चलिमात्र रहेका छन् । गुणस्तरहिन यस्ता उत्पादनले कसरी देश विकाशको परिकल्पना गर्न सकिएला ? अब त समाजका संम्पूर्ण अवयवहरु राजनितीकरणको शिकार भै सकेका छन् ।
विगत दुई दशक यता देखी सरकारी जागीरको आकर्षण बढेको छ नेपालमा किन की यस बिचमा जागीरेहरु नै पुस्तैनी ब्यापार कर्म गर्नेहरु भन्दा धनाढ्य भएका छन् । यस बिचमा त विकशित देशमा लाखौं लगानी गरेर आर्जन गर्न जानेहरु समेत नेपालका सरकारी जागीरेहरुको आर्जनलाई तुलना गरेर पछुताएका छन् । नेपालमा जे जति अनियमितता भएका छन् ति सबैका प्रमुख कारक तत्व भनेको मौलाउँदो भ्रष्ट्राचार नै हो । यदी देश साँच्चिकै बनाउने हो भने जम्मा तिन चार वटा बिषयमा केन्द्रित भए पुग्दछ । सर्वप्रथम कानुनी शासनको प्रत्याभुती , दाश्रो भ्रष्ट्राचारमा शुन्य सहिष्णुता , तेश्रो ट्रेड युनियनको खारेजी , अथवा शुन्य राजनैतिकीकरण सहितको एक मात्र युनियन , चौथो शिक्षा क्षेत्रमा राजनैतिक शुन्यता लगायतका महत्वपूर्ण काम गरी सकेपछि देशबाट शुन्य पुँजी स्थानान्तरण गर्ने र उचित बिदेशी लगानीमा आकर्षण त्यसका लागी उचित कानुनी सहजता सहितको सर्व सुलभ उर्जाको ब्यावस्था सरकारी तवरबाट पुरा गर्न सकियो भने मुलुक बन्न धेरै समय लाग्ने छैन । अस्तु ।
