-
राजेन्द्र प्रसाद पाठक
महाभारतका बिख्यात पात्र भिष्म पितामहले आफ्ना सौतेनी भाईहरुको बिवाहका खातिर तिनवटी राजकन्याहरुको यूद्धजय गर्दै हालको अपहरण शैलीमा हस्तीनापुर दरबार सम्म त ल्याई पुर्याए तर एउटीले भने अचम्मको प्रस्ताव राखीन । हस्तीनापुरको सनातनी राजकाज र आफ्ना बावुको खुशिका लागी आजिवन बिवाह पनि नगर्ने र राजकाजमा दावेदारी समेत नगरी सदा सर्वदा संरक्षकको भुमिका निर्वाह गर्न कसम खाएका एक अदभुत पात्रमाथी धर्मसंकट आई लाग्यो । बिवाहका लागी स्वयं कन्या नै राजी हुनु पर्ने संस्कारको अवज्ञा गर्न नपाईने अवस्थामा तिनै तिन कन्या मध्यकी एक अम्बा नाम गरेकीले भनिन् मेरो मनले अर्कै राजकुमार वरण गरी सकेको अवस्थामा तपाईंले हरण गरेर ल्याउनु भयो यस अवस्थामा म तपाईं बाहेक अन्य संङ्ग बिवाहका लागी राजी हुनै सक्तिन भने पछि भिष्मको संकट चुलिएको थियो । भिष्मले बिवाहका लागी स्विकार नगरे पाश्चात उनकै गुरु पर्शुरामको आज्ञाले यस जन्ममा भिष्म संङ्ग रिसीवी साधना गर्न सक्तिनौ त्यसकालागी पुर्नजन्म पर्खनु भने पछि ति कन्याले देह त्याग गरिन उनकै पुर्नजन्म शिखण्डी नामक नपुंशक पात्रलाई मानिन्छ जसका कारण भिष्मको मृत्यु संभव थियो । किन की भिष्मले नपुंशक संङ्ग लडाईं नगर्ने अर्को कसम पनि खाएका थिए ।
अब प्रसङ्गतर्फ मोडिदै गर्दा विगतमा दुरदर्शी र अति महत्वाकांक्षी शासक र राजनेताहरु लगाएत भिष्म पितामह जस्तै प्रतिज्ञारत गोर्खाली नेपालीहरुको अदम्य साहस र योगदानले हस्तनिापुर जस्तैअटल र सनातनी रहने साथै राष्ट्र , राष्ट्रियता र जन सवालमा कसै संङ्ग पनि संम्झौता नगरेको देश र जनताले भिष्मको जस्तै नियती भोग्न बाध्य हुनु पर्ने भएको छ । विभिन्न चरण र काल खण्डको ब्यावस्था परिवर्तन संङ्गै भिष्महरु त छदै थिए त्यस मध्य एक कन्या सायद सोही परिवर्तनकारी नाममा जन्म लिईन होला र त आज भिष्मको जस्तो अटल प्रतिज्ञारत देश र जनताले मृत्यु रुपी शरशैयामा सुत्न बाध्य भएका छन् । जुनसुकै किसीमको राज्य ब्यावस्था परिवर्तन भएता पनि स्वाभीमानी देश र यस देशका अत्यन्तै स्वाभीमानी जनताले सुख शान्ति प्राप्त गर्न सकेनन् । अझै लोकतन्त्रमा देशको र जनताको अनुहार परिवर्तन द्रुत गतिमा हुनु पर्ने नै हो । त्यसको अलावा उचित कानुन , ऐन , र नियमको अभावमा देश र जनताले थप शास्ती भोगी रहनु परेको छ । देश बनाउनका लागी आबश्यक मेरुदण्ड मानिने संसदमा अधिक शिखण्डीहरुका उदयका कारण उचित नियम र कानुनको अभावका बावजुद संसद केही दिनमै अवशान उन्मुख छ । तर कैयौं देश जनहितका लागी बन्नु पर्ने नियम कानुनहरु बन्दै बनेनन् । लोकतान्त्रीक भनिने संसदले समेत एउटा सरकारलाई शरशैयामा सुताउने र अर्कालाई गद्दीनसिन गराउने साक्षी शिवाय अरु केही उल्लेख्य देश र जनहितकारी कामै नगरी केही दिनमै बिदा हुँदै छ । कुनै बखत देश बनाउने भिष्म प्रतिज्ञा गर्नेहरुलाई व्याबस्था नामक शरशैयामा सुताईयो । आज लोकतन्त्रमा समेत यिनै शिखण्डीहरु जन्माएर देश उचित कानुन विहीन बन्दैछ । भिष्मका मृत्युका खातिर जन्मीएका यिनै नपुंशकहरुले केही नगण्य विर पुरुषहरुलाई समेस आफ्नै हारमा झार्न सफल भएका छन् । माफ गर्नुहोला यहाँ पुरुष भन्ने शब्द लिङ्गका आधारमा तय भएका होईनन् । कर्मका आधारमा तय भएका यस्ता शब्दहरुले सामथ्र्यवानहरुका हकमा प्रयोग भएको छ चाहे त्यो पुरुष हास् या त महिला ।
लब्ध प्रतिष्ठीत दल वा पार्टीहरुले समेत तिनै नपुंशक प्रबृत्ति भएकाहरुलाई नै रोजे जसका कारण उच्च पदस्थले गरेको जुसुकै किसीमको जे सुकै निर्णयमा समेत बहस पैरवी भएन सिर्फ मुकदर्शक भएर साक्षी मात्र बनि रहे । यस्तै प्रकारका साक्षी सर्जमिनका लागी नै उनिहरुको नियुक्ति भएको रहेछ भन्ने अनुमान लगाउन सकिन्छ । आज तिनै शिखण्डीहरु भिष्मको प्राण हरण पछि आफ्नो दायित्वलाई थाती राखेर सिर्फ आफ्ना अधिकारका लागी तलव , भत्ता , पेन्सन , सुविधा आदीमा तल्लीन भै रहेका छन् । उनीहरु आफुले गरेका विगतका कर्मका समिक्षा कहिल्यै पनि गर्न चाहँदैनन् । आफ्ना अधिकारका कुरा वाहेक देश र जनताका बारेमा उहिरुलाई खाँचै छैन भन्दा फरक नपर्ला । राजनिती विशुद्ध समाज सेवा हो भन्ने वोध उनीहरुलाई कहिल्यै पनि भएन । त्यसैले उनिहरु प्रति जनताको आस्था नरहनु पनि स्वाभाविकै होला । केही अपवादमा वाहेक कुनै पनि अर्कमण्यताको साक्षी सहभागीताका लागी मात्र उनीहरु जन्मीएका हुन भन्ने जनताको ठहर छ । आगामी चुनावमा पुःन जनताले तिनै भिष्मलाई पुर्नजिवीत गराउने हुन या त शिखण्डीलाई नै उभियाएर बाँकी प्रतिज्ञारत्हरुको अवशान गराउने हुन त्यो त जनता जर्नाजन भए भने मात्र संम्भव रहला । धेरै पटक यिनीहरुको श्राद्ध , पिण्ड , तर्पण भै सकेको छ । अझै पनि उनिहरुको सोच शैलीमा परिवर्तन देखा पर्न सकेको छैन । अब त उनिहरुको अन्त्यष्ठी कर्म कानुन सम्मत नै हुँदैछ । आगामी संसद यस्ता अर्कमण्यहरुको कृडा स्थल नबनोस । विशुद्ध राजनैतिक ब्यक्तित्वहरु मात्र संसदमा सहभागी हुन पाउन । किन की अन्य कर्मबाट आएकाहरुबाट राजनैतिक कर्म संम्भव नहुने रहेछ भन्ने छर्लङ्ग भै नै सकेको छ । बिभिन्न पेशा र कर्मका बहानामा आउनेहरु कदापी जनमुखी हुनै सक्दैनन् । यनिहरु त सिर्फ आफ्नो पेशा ब्याबसायमा टेवा पु–याउनकै लागी सामेल भएका हुन्छन् । त्यसैले आगामी संसदको परिकल्पना राजनैतिक र सामाजिक तवरबाट होस् भन्ने जन चाहना छ । अब त जनताले जर्नाजन भएर देखाउनै पर्ने भएको छ । अस्तु ।
