– राजेन्द्र प्रसाद पाठक
उपल्लो बिगतका कुराहरुलाई नकोट्याईकन गत एक दशकदेखीको सामाजिक राजनैतिक आधारहरुलाई शुक्ष्म विष्लेषण गर्ने हो भने प्रमुख तिनवटा दलहरुले मात्र अग्र भुमिका निर्वाह गरी रहेका थिए भन्दा फरक परोईन । जनताको ईच्छा , आषा र अभिलाषाको केन्द्र बिन्दु बन्न पनि यिनै तिन दलहरुनै सफल भएका थिए । समयको अन्तराल संङ्गै बृद्धसमुहको आषा, युवासमुहको ईच्छा र चाहना र पौढ हुदै गरेकाहरुको लक्षित भविष्यले समेत संरक्षण र ज्ञारेन्टी पाउनु पर्ने अभिलाषा सिङ्गो देशले साँची रहेको पृष्टभुमिमा राजनैतिक दल र तिनका नेताहरुको ईच्छाशक्तिले नै भोलिको अवस्थालाई सुनिष्चित गर्ने हो भन्ने चेत सबैमा थियो । हो यही सुझबुझको कमी धेरै नेताहरुमा भएका कारण सबैजसो नेताहरु पुरातन र शास्त्रीय शैलिमा चलिरहेका थिए ।
नेपाली कांग्रेसका नेताहरु बि.पीले रचेको ईतिहासको फेहरिस्ता सुनाउने तर आफ्नो रेलले लिक छोडी सकेको पत्तो नपाउने अबस्थामा ओर्लिएका थिए । जनताले पत्याई रहेको पार्टी भएका कारण उनिहरुलाई समयले जनताको आकाँक्षा परिवर्तन गराई रहेको थाहा भएन । उनिहरु सत्ता लिप्सामै अल्मलिईरहे । हुनत अन्य दलहरुले समेत यस्तो अक्षमता प्रदर्शन नगरेका त होईनन् । तर बहुसंख्यक जनताले बहुदलिय राजनैतिक ईतिहासमा नेपाली कांग्रेस पार्टीले अबिभावकीय भुमिका निर्वाह गरोस् भन्ने चाहन्थे । अझै अगाडी बढेर बिश्लेषण गर्ने हो भने अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले समेत यही चाहन्थ्यो । दुभाग्य त्यस्तो विश्वासलाई कांग्रेसले कायम राख्न सकेन । राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय दुबै समुदायहरु यसको बिकल्पमा तल्लीन भएका थिए ।
उता भर्खरै मात्र उदाएको ने.क.पा.माओवादी दल पनि सोही माओवादको शास्त्रीय रटानमा मात्र विश्वास गर्दथ्यो । विश्वास नगरोस् पो किन यही अडानमा टेकेर सबै भन्दा ठुलो दल बन्न सफल भएको बेलामा यस दलको नेता र समर्थकमा समेत मात चढेको अनुभव आम जनसमुदायले गरेका थिए । सबै बिषयमा सुझबुझ राखेर मात्र अगाडी बढ्न सक्ने भुमिकामा धेरै कम नेता र कार्यकर्ताहरु यस दलमा थिए । त्यसैले पछिल्लो संविधानसभा निर्वाचनमा उनीहरु समेत नमिठो चाख्न बाध्य भए । त्यसैले शास्त्रीय अडान भन्दा ब्याबहारीक भुमिका सहितको अग्रगतिले मात्र दल वा संङ्गठनलाई बलियो र जिवीत तुल्याउन सक्दछ भन्ने सवक समयले यहाँनिर पनि सिकाएको छ । सबैका आ–आफ्ना घमण्डका कारण देश एक पल्ट फेरी घाटामा जना बाध्य भयो ।
अब फेरी दाश्रो संविधानसभाको निर्वाचन सफल भयो । यो संविधानमा जे जस्ता एजेण्डाहरु पर्न सफल भए र जे जती पर्न असफल भए , ति सबैमा परेकाहरु जतीबाट के्रडिट लिन पनि केपी नै सफल भए र नपरेकाहरुको दोष पन्छाउन समेत उनीनै सफल भए । यसरी दुबै हातमा लड्डु लिएर सुशिल कोइरालाको काँधमा बन्दुक थमाएर मात्र जिभ्रोले पड्काउन सक्ने समयले साक्षी बनाएको सफल नायक उनै केपी ओली नै थिए । यसरी नत उनले अन्तर्राष्ट्रलाई चिढाए नत दुबै हातमा लड्डु थाम्न नै पछि परेका थिए । यि त भए उनका राजर्नतिक चतुर्याईंका समय सापेक्ष अध्यायहरु ।
केपी ओली यत्तीमा मात्र सिमित रहने राजनेता हुन चाहेनन् । समय संङ्गै उनी आफ्नो दुरदर्शितालाई समेत कायम राख्न चाहन्थे । बि.सं. २०७२ को महाभुकम्पले निम्त्याएको महाबिपत्तीमा जनताले सरकारबाट शिघ्रबचाउ चाहेका थिए । त्यती बेला राहत दिने निकायमा समेत कांग्रेसीहरु नै हावी भएको अवस्थामा राहत घोटालामा अक्षम्य अकर्मण्यता प्रदर्शन गरियो । त्यसले जनमानसमा चरम नैरास्यता बढायो । क्षती पुर्तीको नियम अनुसारको क्षती सरकारले नदिने भयो दुईवटा घर हुनेले क्षतीपुर्ती पाएनन् । एउटा घर बैंकमा राखेर अर्को घर बनाएकहरुको भएको क्षती र ऋिणको बोझले घरबार भएकाहरु समेत घरबार बिहीन बन्न पुगे । १४ वटा पुर्ण क्षती भएका जिल्लाहरुको अलावा आंशिक क्षती भएका समेत गरेर २३ जिल्लामा जनताहरु आहत भएका थिए । भुकम्प पिडीत प्राधिकरण गठन भयो । त्यसको सि.ई.ओ. बनाउनमै ठुलो अकर्मण्यता प्रस्तुत गरियो । प्राबिधीक नभएर राजनैतिक मात्र भएका कारण यसले समेत सुचारु ढंङ्गले काम गर्न सकेन । संवैधानीक पदको नियुक्तीमा अझै ठुलो अकर्मण्यताको भुमरी रचना गरियो । यि सबै दोष बोक्न कांग्रेस तयार भयो । कांग्रस नेतृत्वले पारिवारीक दल दलमा फसेर यती घृणित काम गर्यो धन्न जनताले यस पार्टी प्रतिको मोह र विश्वास त्याग्न सकेका रहेनछन् । निर्वाचनको परिणमले यही देखाएको छ । भुकम्प पिडीतको एजेण्डालाई मात्र पनि उचित व्यबस्थापन गर्न सकेको भए उल्लेखित २३ वटा पहाडी जिल्लामा कांग्रेस कमजोर हुने थिएन ।
अब फेरी केपीकै चर्चा गरौं, जसरी मधेश आन्दोलन, भुकम्प, संविधान संशोधन, भारतिय नाकाबन्दीको अवसरलाई उनले पुरापुर उपयोग गर्न सफल भए । यहाँ सम्म की यि बिषयहरुलाई लिएर ठोस बिचार सहितको अडान लिन सक्ने नेताको खोजी जनताहरु गरी रहेका थिए । सोही अवसरमा केपी ओली नै खडा हुन पुगे । अरु बाँकीले एउटा स्पष्ट दृष्टीकोण राख्न सकेनन् । त्यसै बखत माओवादी भित्र चरम गुटबन्दी र टुटफुटको अबस्था श्रृजन भैसकेको थियो । त्यसै बखत एउटा ठुलो जमात जो सधै स्पष्ट धारणाबाट अभिप्रेरित हुन चाहन्छ ति सबैको मन मष्तिस्कमा बस्न ओली सफल भैसकेका थिए । उता माओबादीको ढुलमुले नितीले समेत चुनावमा केपीको पछि नलागे स्थिती अझ कमजोर हुने बिष्लेषण गरी सकेका रहेछन् । यसले पनि झण्डै दश प्रतिशत जती सहयोग पुर्याएको छ ।
राजनैतिक स्थायीत्व र स्थिर सरकार बिना देशले गति लिन नसक्ने चेतना जनमानसमा ब्यापक भैसकेको थियो । उता नातावाद र कृपावादले जगडीएका दलका नेता देखी वाक्क दिक्क भएका जनताले भारतमा परिवार मोहबाट टाढा भएका नरेन्द्र मोदीको नेतृत्व कौसल र तटस्थतावादलाई भित्रैदेखि मन पराई रहेका थिए । नाकाबन्दीको रबैयाले मात्र नेपाली जनताहरु मोदीको नाम प्रति वितृषीत थिए । अन्यथा आफ्नो देशमा पनि मोदी जस्तै साशक भैदिए हुन्थ्यो भन्ने आम नेपाली जनताको मन मष्तिस्कमा भरीएको थियो । सो चाहना पुरा गर्ने भरपर्दो नेताको रुपमा केपीलाई देख्न थाली सकेका रहेछन् ।
ओलीको बिकास प्रतिको अगध चाहना त्यो पुरा गर्नका लागी चरम् परिकल्पनालाई जनस्तरमा रुचाईएको थियो । नातालाई भन्दा क्षमता र लगावलाई बढी महत्व दिने नेताका रुपमा उनलाई हेरिन्छ । परिवार मोहबाट टाढा रहन सक्नु , कल्पनाशिलता , दृढ आत्म बिश्वास उनको सबल गुण हो । आफ्नो स्पष्ट धारणा सहितको अभिब्यक्ति जनता समक्ष पस्कन सक्नु पनि उनको अर्को ठुलो क्षमता हो । यिनै उल्लेखित कारणले नै सम्पन्न निर्वाचन केपी ओलीमय भएको थियो । उनका आगामी कार्यक्रम हेर्न बाँकी नै छ । राजनितीज्ञबाट राजनेता बन्न सफल भएका ओलीबाट जनताको बिकशित हुने ईच्छा चाहना पुरा होस् । हार्दिक मंङ्गलमय शुभकामना । अस्तु !
