काठमाडौं, चैत २३ । नेपालको छिमेकी मुलुक भारतको सीमा क्षेत्रमा कुखुरामा बर्डफ्लु देखिन थालेपछि नेपालमा पनि उच्च सतर्कता अपनाइएको छ ।
हालसम्म नेपालमा बर्डफ्लु अर्थात् एच फाइभ एन वान भेटिएको छैन । तर नेपालमा एभिएन इन्फ्लुएन्जा एच नाइन लो प्याथोजेनिक संक्रमणले ठूलो संख्यामा कुखुरा मर्ने र उत्पादन घटेका कारण कृषक मर्कामा पर्ने गर्दछन् ।
नेपालका तत्काल कुनै पनि क्षेत्रमा हालसम्म बर्डफ्लू देखा नपरेको पशु सेवा विभागका महानिर्देशक डा विमलकुमार निर्मलले बताए । यद्यपि भारतीय सीमा क्षेत्रमा बर्डफ्लु फेला परेका कारण त्यसका निकटमा रहेका नेपालको रुपन्देही, कपिलवस्तु, नवलपरासी र चितवन जिल्लामा उच्च सतर्कता अपनाइएको छ ।
बिहीबार उच्चस्तरीय प्राविधिकको बैठक बसी आजबाटै सहसचिवको नेतृत्वमा ती जिल्लामा अनुगमनलाई अगाडि बढाउने निर्णय भएको उनले बताए । प्रयोगशाला र सर्वेक्षणको समूहले स्थलगत रुपमा उच्च जोखिममा रहेका जिल्लामा अनुगमन गर्नेछ । ती जिल्लामा प्रमुख जिल्ला अधिकारीको अध्यक्षतामा रहेको बर्डफ्लु नियन्त्रण समन्वय समितिको बैठक बसी उच्च सतर्कता अपनाउनका लागि काम शुरु गरेको उनको भनाइ छ ।
भारतीय क्षेत्रबाट पोल्ट्रीजन्य पदार्थ ल्याउन प्रतिबन्ध लगाइएको भन्दै उनले केही दिनअघि चितवनमा ठूलो मात्रामा भारतबाट ल्याइएको कुखुराको मासु नियन्त्रण गरी नष्ट गरिएको जानकारी गराएका छन् । गर्मी महिनामा बर्डफ्लु नदेखिने भए पनि एच नाइनको प्रकोप बढ्दै गएका कारण सीमा क्षेत्रमा रोग पाइएकाले जैविक सुरक्षा अपनाउन विशेष निर्देशन दिइएको पनि महानिर्देशक निर्मलले बताएका छन् ।
केन्द्रीय पशुरोग अन्वेषण प्रयोगशाला टेकुका प्रमुख डा डिकरदेव भट्टले बढी मात्रामा चितवनबाट नमुना आइरहेको बताउँदै हालसम्म बर्डफ्लुको समस्या नदेखिएको बताए । ’जे जति नमुना आएका छन्, सबै एच नाइनका छन्, उनले भने, एच नाइनसँगै भाइरल, ब्याक्टेरियल र माइक्रोप्लाज्माको संक्रमण भएकाले कुखुरा मर्ने क्रम बढी हुने गर्दछ ।
जैविक सुरक्षा अपनाएर कुखुरा बचाउनु नै अहिलेको उत्तम उपाय रहेको उनको भनाइ छ । राष्ट्रिय पंक्षी रोग अन्वेषण प्रयोगशाला भरतपुरका प्रमुख डा दयाराम चापागाईले हालसम्म नेपालमा गरिएको नमुना परीक्षणमा लो प्याथोजेनिक एच नाइन भेटिएको बताए ।
देशका विभिन्न क्षेत्रबाट लो प्याथोजेनिक शंकास्पद देखिएमा यहाँ नमुना परीक्षण गर्ने गरिन्छ । थप शंका लागेमा यहाँबाट केन्द्रीय प्रयोगशालामा पठाइँदै आएको छ । एचनाइनमा संक्रमणपछि खाना घटाउने, अण्डा उत्पादन आधा घट्ने र सात आठ प्रतिशत कुखुरा मर्ने चापागाईंको भनाइ छ । कतिपय खोरमा अहिले त्यो भन्दा बढी कुखुरा मरेका कारण एचनाइनको मल्टिइन्फेक्सन भएका कारण हो ।
बर्डफ्लु हुँदा भने तीनचार दिनमै शत्प्रतिशत कुखुरा मर्ने गर्छ भने यो रोग मानिसमा पनि सर्न सक्ने सम्भावना रहन्छ । पोल्ट्री महासंघका अध्यक्ष गुणचन्द्र विष्टले नेपालमा एच नाइन भ्याक्सिन ल्याउन नपाएका कारण यसले ठूलो क्षति किसानले बेहोर्नुपरेको बताए ।
केहीले लुकीछिपी भ्याक्सिन ल्याउने गरेको भन्दै उनले सहज रुपमा भ्याक्सिन ल्याउन पाएमा यति ठूलो क्षति किसानले बेहोर्नु नपर्ने बताएका छन् ।
हरेक वर्ष नेपालमा रु एक अर्ब हाराहारी एच नाइनका कारण नोक्सानी खेप्नुपरेको उनले बताए । नेपालमा पोल्ट्री क्षेत्रमा रु ७० अर्बभन्दा बढी लगानी भएको व्यवसायीहरुको भनाइ छ ।
